|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Predmet proučavanja seizmologije? |
Seizmologija je nauka o zemljotresima, a ime je dobila od grčkih riječi seismos - potres i logos - nauka. Predstavlja ogranak geofizike kao šire naučne discipline, koja se inače bavi proučavanjem svih fizičkih polja Zemlje. Seizmologija izučava složene procese koji uslovljavaju pripremu i genezu zemljotresa, zatim procese stvaranja i prostiranja seizmičkih talasa kroz Zemljinu unutrašnjost, tektonske procese u žarištu zemljotresa, mehaničke efekte dejstva seizmičkih talasa na tlu i građevinskim objektima i td. Seizmologija se bavi i utvrđivanjem parametara seizmičkog hazarda (seizmičke opasnosti) širih regiona, zatim seizmičkom mikrorejonizacijom manjih prostora kao što su lokacije gradjevinskih objekata, izučavanjem mogućnosti prognoze jakih zemljotresa, stvaranjem i kretanjem cunami talasa (velikih talasa koje generišu podvodni zemljotresi) i td.
Seizmologija, kao zasebna naučna disciplina, nastaje pojavom prvih instrumenata za registrovanje zemljotresa. Prvi kvalitetni instrumentalni zapisi zemljotresa (seizmogrami) registrovani su u XIX vijeku. Na teritoriji Balkana prva instrumentalna registracija zemljotresa izvršena je još 1882. godine, kada je u zagrebačkoj meteorološkoj opservatoriji instaliran jedan mehanički seizmograf. Nešto kasnije, 1904. godine, započela su instrumentalna seizmološka osmatranja u Sarajevu, a odmah zatim (1906. godine) i u Beogradu. U Podgorici, seizmološka stanica je formirana 1. maja 1960. godine. Pojavom savršenijih seizmoloških instrumenata (seizmografa) prije tridesetak godina, značajno je povećan i kvalitet seizmoloških opservacija. Tada se javljaju i prve hipoteze o nastanku zemljotresa.
|
 |
Digitalni seizmogram sa indikacijom osnovnih primarnih faza seizmičkih talasa
za slučaj zemljotresa sa magnitudom 3.6 |
Od istaknutih seizmologa na području nekadašnje Jugoslavije, posebno se ističe prof. dr. Andrija Mohorovičić (1857.-1936.) koji je, proučavajući Pokupski zemljotres iz 1909. godine, prvi put utvrdio osnovnu strukturu Zemljine kore i egzaktno definisao njenu donju granicu. Površ, koja razdvaja Zemljinu koru i omotač zemljinog jezgra, u čast prof. Andrije Mohorovičića, dobila je međunarodno ime Mohorovičićev diskontinuitet. Kao naučnika koji zauzima istaknuto mjesto u jugoslovenskoj seizmologiji i šire, treba posebno istaći prof. Jelenka Mihajlovića, koji je ostvario značajan doprinos seizmologiji kao nauci, detaljnim izučavanjem mnogobrojnih seizmogenih zona Balkana.
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
